Harmen Meurs.
Onlangs kocht ik een schilderij van de voor mij onbekende schilder Harmen Meurs. Tweede man van links op de bijgevoegde foto van De kunstenaarsvereniging de Onafhankelijken. Zijn manier van schilderen doet mij sterk denken aan de Bergense school, expressionistisch met kubistische invloeden. Ik wilde dat verder onderzoeken en kwam op internet een kant van deze schilder tegen die mijn aandacht trok. Namelijk de sociale bewogenheid van Harmen Meurs.
Zijn sociale bewogenheid en politieke stellingname uitte hij als antifascist door in 1933 – als voorzitter van kunstenaarsvereniging de Onafhankelijken – een verboden tentoonstelling uit Berlijn te laten overkomen. De Amsterdamse burgemeester Van der Vlugt en directeur Baard van het Stedelijk Museum verboden de expositie.
In dat zelfde jaar werden zijn schilderijen geweerd van de ‘Berliner Kunstausstellung’ en zijn doek ‘Tijdsbeeld 1933-1934’ werd door directeur Baard uit het Stedelijk Museum verwijderd. Het schilderij had als onderwerp de behandeling van joden door de nazi‘s, een voorstelling waarin een halfnaakte joodse man door nazi’s met hakenkruizen wordt gebrandmerkt. De communist Meurs was een fel tegenstander van het nationaalsocialisme en gaf daar in verschillende werken blijk van, zoals ‘Protest tegen Naziterreur’ (1936).
Ten huize van het later gedeporteerde Bergense kunstenaarsechtpaar Mommie Schwarz (1876-1942) en Else Berg (1877-1942) organiseerde hij vervolgens de tentoonstelling ‘Kultur 1934’. De Nederlandse politie maakte een eind aan deze antifascistische manifestatie. Hij weigerde lid van de Reichskulturkammer te worden en raakte zo als kunstenaar in een isolement. Ook tijdens de oorlog bleef hij antinazistische werken schilderen. Na de bezetting vertrok hij uit Amsterdam en ging wonen in een huis bij Putten.
Ik ben bang dat Harmen Meurs een teleurgesteld mens is geworden door de reacties die zijn duidelijke stellingname teweeg hadden brachten. Wellicht is hij daardoor een relatief onbekende schilder gebleven. Daar zou ik graag verandering in willen brengen. Ik zal op zoek gaan naar meer informatie over deze schilder en hopelijk in de toekomst nog meer van zijn schilderijen in mijn bezit kunnen krijgen.